پیچ یا بولت
در لفظ انگلیسی دو لغت Bolt و Screw هر دو در فارسی "پیچ" ترجمه شده اند. گر چه کار شناسان امر کاربردکاربرد این الفاظ را در زبان انگلیسی متفاوت می دانند : بطور کلی پیچ هایی که به همراه یک مهره بسته می شوند را بولت Bolt و پیچ هایی را که بدون مهره بسته می شوند را اسکرو Screw می نامند . در مجموع لغت بولت بار بیشتری را بدوش می کشد.
به معانی پیچ در لغات زیر توجه کنید:
بولت:
Anchor Bolt- معادل فارسی : انکر بولت و رول بولت
Hexagon Head Bolt- معادل فارسی: پیچ سر شش گوش یا پیچ شش گوش
Eye Bolt- معادل فارسی:پیچ چشمی
Stud Bolt- معادل فارسی: استاد بولت
اسکرو:
Self Drilling Screw- معادل فارسی:پیچ خودکار سر مته ای
Self tapping Screw- معادل فارسی:پیچ خودکار
همانطور که ملاحظه می فرمائید لفظ بولت Bolt در زبان فارسی هم وارد شده بعنوان مثال کلمه انکر بولت که تنها تلفظی از واژه انگلیسی (anchor bolt)است (anchor در لغت به معنای لنگر است وبرای لنگر کشتی هم از این واژه استفاده می کنند.)
البته در صنعت ساختمان از واژه "بولت صفحه ستون" هم استفاده می کنند. بلت صفحه ستون که معمولا به حرف L شباهت دارد درون بتن کار گذاشته می شود.که ممکن است به شکل Ј و یا یک میلگرد رزوه شده ساده یا آجدار باشد. اما لفظ رول بولت به نوعی بلت اطلاق می شود که با پیچیدن مهره و یا قسمتی از پیچ قسمتی که در بتون یا دیوار قرار دارد از هم باز می شود ، البته شرکت هیلتی این پیچ و مهره ها را با نام اکسپنشن بولت معرفی کرده است. اکسپنشن بلت مهانطور که از نامش پیداست با افزایش حجم در محل کاشت محکم می شود.
مثال دیگر استاد بولت که همان تلفظ لغت انگلیسی (stud bolt) است که به اشتباه انرا استد بولت یا استات بولت هم تلفظ می کنند. استاد بلت ها بیشتر در صنعت نفت و گازو پترو شیمی و اتصال فلنجها کاربرد دارند. در مقابل برای پیچ های کوچکتر که معمولا خودکار و بدون استفاده از مهره هستند از کلمه اسکرو که در هر صورت ما آنها را پیچ می نامیم استفاده می کنند.
استاندارد جدید پیچ و مهره های سازه ای – پیچ و مهره اسکلت فلزی:
استاندارد جدید ASTM مشخصات پیچ و مهره های سازه ای را تلفیق می کند. استاندارد جدید ASTM استاندارد های رایج پیچ و مهره های سازه ای را در بر خواهد داشت و تلفیقی از شش استاندارد کنونی پیچ و مهره خواهد بود. با در نظر گرفتن صد ها میلیون قطعه پیچ و مهره ای که سالانه بر اساس مشخصات تعیین شده توسط استاندارد ASTM تولید می شوند صنعت از شیوه ای که توسط استاندارد جدید ASTM که F3125 است تهیه می شود منفعت خواهد برد. خصیصه ای برای پیچهای سازه ای با مقاومت کم وپیچهای سازه ای با مقاومت بالا و سخت کاری شده با حداقل مقاومت کششی
120Ksa(830Mpaو150Ksi(1040Mpa)با رزوه های اینچی و میلیمتری.
اتصالات پیچ و مهره های سازه ای اجزاء ضروری و مهم یک اسکلت فلزی هستند که انواع مختلف سازه های فلزی را به یکدیگر متصل می کنند. از ساختمان های تا سازه های فضایی که در ترمینال هواپیمایی و تسهیلات ورزشی بکار برده می شوند.
شش استاندارد پیچ و مهره های اسکلت فلزی که در ASTM 3125 تلفیق شده اند بشرح زیر می باشند:
استاندارد:
NMG: 115 / 116 / 121 / 150 / 151 / 154 / 155
مکانیسم رول بولت که با نام انکر بولت نیز شناخته می شود به گونه ای است که درون سوراخ کار گذاشته شده افزایش حجم پیدا می کنند . رول بولت های قلابی یا چشمی که برای آویزان کردن اشیا از سقف ( لوستر ، گلدان و ... ) استفاده می شوند ، نیز زیر مجموعه همین نوع پیچ هستند . مشهورترین تولید کننده پیچ رول بولت در دنیا شرکتهیلتی است که متاسفانه اصل آن در کشور ما یافت نمی شود ولی به پیچ های موجود معمولا بر اساس استاندارد های این شرکت هستند و به اصطلاح از پیچ های مشابه هیلتی ایران استفاده می شود ، که از انواع مختلف آ ن با علامت های اختصاری H.S.A – S.H.K – H.S.L – H.D.A و غیر نام برد .
استاندارد جدید پیچ و مهره های سازه ای – پیچ و مهره اسکلت فلزی:
استاندارد جدید ASTM مشخصات پیچ و مهره های سازه ای را تلفیق می کند. استاندارد جدید ASTM استاندارد های رایج پیچ و مهره های سازه ای را در بر خواهد داشت و تلفیقی از شش استاندارد کنونی پیچ و مهره خواهد بود. با در نظر گرفتن صد ها میلیون قطعه پیچ و مهره ای که سالانه بر اساس مشخصات تعیین شده توسط استاندارد ASTM تولید می شوند صنعت از شیوه ای که توسط استاندارد جدید ASTM که F3125 است تهیه می شود منفعت خواهد برد. خصیصه ای برای پیچهای سازه ای با مقاومت کم وپیچهای سازه ای با مقاومت بالا و سخت کاری شده با حداقل مقاومت کششی 120Ksa(830Mpa)و150Ksi(1040Mpa)با رزوه های اینچی و میلیمتری.
اتصالات پیچ و مهره های سازه ای اجزاء ضروری و مهم یک اسکلت فلزی هستند که انواع مختلف سازه های فلزی را به یکدیگر متصل می کنند. از ساختمان های تا سازه های فضایی که در ترمینال هواپیمایی و تسهیلات ورزشی بکار برده می شوند.
شش استاندارد پیچ و مهره های اسکلت فلزی که در ASTM 3125 تلفیق شده اند بشرح زیر می باشند:
ASTM A325 , ASTM A325M :شامل پیچ های فولادی سخت کاری شده با مقاومت معمولی
ASTM A490 , ASTM A490M :شامل پیچ های فولادی سخت کاری شده با مقاومت بالا
ASTM F1825 , ASTM F2280 :شامل پیچ و مهره و واشر پیچ های کنترل
کمیته ASTM F16 با رهبری موسسه فلزی آمریکا و شورای تحقیق اتصالات فلزی طرح پیشنهادی فوق را جهت تلفیق این استاندارد ها مورد بررسی قرار داده است. این فرایند نیاز های صنعت را مشخص و راه حل های ارزشمندی را پیشنهاد داده است.
چادلارسون مدیر عامل شرکت تولیدی پیچ و مهره لی ژون و مدیر مسئول کمیته زیر مجموعه ASTM در پیچ و مهره های فولادی در این رابطه می گوید: بعنوان مثال می توان گفت وقتی دیدگاههای تازه ، همکاریها و تلاشها با همدیگر ترکیب شوند چه اتفاق جالبی خواهد افتاد.
در پروژه های ساختمانی، انکر بولت ( رول بولت ) ها به منظور نصب صفحه ( Plate ) های فلزی با ابعاد و ضخامت های مختلف به سطحوح ( Base Material ) از جنس بتن سخت شده، سنگ، آجر و ... مورد استفاده قرار می گیرند.
این صفحه ها امکان اتصال و جوشکاری قطعات فلزی مختلف به سازه بتنی به منظور اجرای انواع نماهای خشک و کامپوزیت، اجرای ساپورت های تأسیسات مکانیکی و الکتریکی، نصب تجهیزات و ماشین آلات و ... را فراهم می کند. اما آن چه در این میان اهمیت دارد، انتخاب انکر بولت مناسب با توجه به نوع عملکرد، سایز، ظرفیت باربری و محدودیت های نصب می باشد.